İslam dininin beş temel şartından biri oruçtur. Sözlükteki anlamı bir şeye karşı kendini tutmak olan oruç, imsak vaktinden gün ağarıncaya dek yemekten ve içmekten uzak durmak suretiyle yerine getirilen bir ibadettir. İslam’da oruç ibadetinin önemi büyüktür. Peygamberimiz oruç ibadeti için şöyle buyurur: ‘’ Bir kimse inanarak ve mükafatını umarak Ramazan orucunu tutarsa geçmiş günahları bağışlanır.’’
Orucun Sünnetleri
Orucun sünnetleri, farzlarına ek olarak yapılması gereken şeylerdir. Sünnetlerin yapılmaması orucu bozmaz fakat bu sünnetleri yerine getirmek orucun sevabını arttırır. Sünnetler Peygamber Efendimizin yaptığı davranışlardır. İbadet esnasında sünnetlere uyulması yapılan ibadeti güzelleştirir ve Allah-ü Teala’ya yakınlaştırır. Orucun sünnetleri ise şunlardır:
Sahura kalkmak
Orucu hurma, süt veya su ile açmak
İftar duası okumak
Oruçluyken Kuran-ı Kerim okumak
Zikir çekmek, tövbe etmek
Salavat getirmek
Şükür etmek
Dedikodu, gıybet gibi orucu zedeleyen davranışlardan kaçınmak
Haram yemek ve günah işlemekten uzak durmak
Sadaka vermek
Kişinin durumu elveriyorsa iftar daveti yapmak
Orucun Farzları
Oruç, ergenlik çağına girmiş, akıl sağlığı yerinde olan her Müslüman’a farz bir ibadettir. Tutulan orucun kabul olması için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Orucun farzlarının yerine getirilmemesi halinde o oruç sahih olmamaktadır. Bu farzlar yerine getirilmediğinde kişinin orucu kabul olmamakta ve yeniden oruç tutması gerekmektedir. Bu farzlar:
Niyet etmek
Niyetin ilk ve son vakitler arasında olması
Tan yeri ağarmasından güneş batıncaya dek orucu bozan davranışlardan kaçınılması
İslam dininde en çok sorulan sorulardan biri de niyet edilmeden oruç tutulup tutulmayacağıdır. Oruç, yalnızca kişilerin aç kalmasını isteyen bir ibadet değildir. İslam dininde bir ibadet yapılırken niyet edilmesi önemlidir. Bu nedenle kişilerin oruç tutmadan önce niyet etmesi istenir. Niyet edilirken ‘’ Niyet ettim Allah rızası için yarın oruç tutmaya’’ denir. Niyet esnasında karıştırıp yanlış söylemek oruca zarar vermez. Niyet zamanı da orucun farzlarından biridir. Oruç tutacak kişiler sahurdan sonra niyet edebilir. Oruç ibadetinde önemli olan esaslardan biri de kesin karar vermektir. Kişinin kalpten inanarak oruca niyet etmesi gerekir. Aksi halde oruç geçerliliğini yitirecektir.
Orucun Mekruhları
Mekruh kelimesi tiksinti veren ve iğrendiren şey anlamına gelir. Dinimizce yapılması haram değildir fakat yapılması uygun karşılanmamaktadır. Oruç ibadeti için mekruh sayılan bazı davranışlar vardır. Bunlar:
Bir Müslüman’a yakışmayacak şekilde argo ve kaba ifadeler kullanmak
İftar vaktinde oruç açmamak, 2 veya daha fazla gün kesintisiz oruç tutmak
Oruçlu kişinin yiyecek satın alırken dilinin ucuyla dahi olsa tadına bakması
Sakız çiğnemek
Kan verme esnasında bayılan kişinin bilerek yeniden kan vermesi
Susuzluğu gidermek amacıyla ağızda tükürük biriktirmek
Oruçlu iken dişlerin fırçalanması
Şaban ayının son günü İslam dininde şüphe günü anlamına gelir. Bu günde oruç tutulması mekruh sayılır.
Orucun temel amaçları Müslümanların iradelerini güçlendirmek, yoksulların halinden anlamak ve bedenin ve ruhun arınmasını sağlamaktır. Ramazan ayı boyunca tutulan oruçlar sevap kazandırmakla beraber insanları iyiliğe de teşvik etmektedir. Yoksul insanların halinden anlayıp yardımda bulunmak oruç ibadetinin anlam kazanmasına yardımcı olur. Ayrıca oruç ibadeti ile kişiler günlük hayatta yaptıkları pek çok kötü davranışlardan kendini uzaklaştırır ve nefsini terbiye eder. Oruç ibadeti vücuttaki toksinlerden arınmaya yardımcı olur. Bu nedenle hem beden sağlığı hem de ruhun iyileşmesinde orucun etkisi büyüktür.
